Lý do đằng sau thời hạn sử dụng khác nhau của đồ uống trong các cửa hàng

Thời hạn sử dụng của đồ uống trong các cửa hàng thường thay đổi do một số yếu tố, có thể phân loại như sau:

1. Các phương pháp xử lý khác nhau:

Phương pháp chế biến đồ uống có ảnh hưởng đáng kể đến thời hạn sử dụng của nó.

• UHT(Xử lý nhiệt độ cực cao): Đồ uống được chế biến bằng công nghệ UHT được đun nóng đến nhiệt độ cực cao (thường là 135°C đến 150°C) trong thời gian ngắn, tiêu diệt vi khuẩn và enzyme hiệu quả, do đó kéo dài thời hạn sử dụng. Đồ uống được xử lý bằng UHT có thể để được trong nhiều tháng hoặc thậm chí lên đến một năm và thường không cần làm lạnh. Phương pháp này thường được sử dụng cho sữa, cà phê pha sẵn, trà sữa và các loại đồ uống tương tự.
• Xử lý HTST (Nhiệt độ cao thời gian ngắn): Đồ uống được chế biến bằng HTST được đun nóng đến nhiệt độ thấp hơn (thường là khoảng 72°C) và giữ trong thời gian ngắn (15 đến 30 giây). Mặc dù phương pháp này có hiệu quả trong việc tiêu diệt vi khuẩn, nhưng không mạnh bằng UHT, do đó thời hạn sử dụng của những đồ uống này có xu hướng ngắn hơn, thường phải làm lạnh và chỉ kéo dài vài ngày đến vài tuần. HTST thường được sử dụng cho sữa tươi và một số đồ uống có hàm lượng axit thấp.
• Xử lý ESL (Thời hạn sử dụng kéo dài): Xử lý ESL là phương pháp xử lý nhiệt nằm giữa phương pháp thanh trùng truyền thống và UHT. Đồ uống được đun nóng đến nhiệt độ từ 85°C đến 100°C trong vài giây đến vài phút. Phương pháp này có hiệu quả tiêu diệt hầu hết các vi sinh vật trong khi vẫn giữ được hương vị và chất dinh dưỡng, kéo dài thời hạn sử dụng lên đến vài tuần hoặc vài tháng và thường phải làm lạnh. ESL được sử dụng rộng rãi cho sữa, trà pha sẵn và đồ uống trái cây.
• Ép lạnh: Ép lạnh là phương pháp chiết xuất các thành phần đồ uống mà không cần nhiệt, do đó bảo quản tốt hơn các chất dinh dưỡng và hương vị. Tuy nhiên, vì không liên quan đến quá trình thanh trùng ở nhiệt độ cao nên vi sinh vật có thể phát triển dễ dàng hơn, do đó đồ uống ép lạnh có thời hạn sử dụng rất ngắn, thường chỉ vài ngày và cần được làm lạnh. Ép lạnh thường được sử dụng cho nước ép sẵn và đồ uống tốt cho sức khỏe.
• Thanh trùng: Một số đồ uống sử dụng phương pháp thanh trùng ở nhiệt độ thấp (thường là từ 60°C đến 85°C) để tiêu diệt vi sinh vật trong thời gian dài hơn. Những đồ uống này có xu hướng có thời hạn sử dụng dài hơn so với đồ uống ép lạnh nhưng vẫn ngắn hơn các sản phẩm được xử lý bằng UHT, thường kéo dài từ vài tuần đến vài tháng. Thanh trùng thường được sử dụng cho các sản phẩm từ sữa và đồ uống.

2. Phương pháp điền:

Phương pháp chiết rót có tác động trực tiếp đến thời hạn sử dụng và điều kiện bảo quản của đồ uống, đặc biệt là sau khi xử lý nhiệt.

• Làm đầy nóng: Chiết rót nóng liên quan đến việc chiết rót các đồ uống đã được đun nóng đến nhiệt độ cao vào các thùng chứa, sau đó là niêm phong ngay lập tức. Phương pháp này ngăn không cho không khí và các chất gây ô nhiễm bên ngoài xâm nhập, do đó kéo dài thời hạn sử dụng. Chiết rót nóng thường được sử dụng cho sữa, đồ uống và súp đã pha sẵn, thường kết hợp với phương pháp xử lý UHT hoặc ESL.
• Làm lạnh: Chiết rót lạnh liên quan đến việc chiết rót các đồ uống đã được làm lạnh vào các thùng chứa và đảm bảo đóng kín. Phương pháp này thường đòi hỏi môi trường vô trùng và được sử dụng cho các loại đồ uống không qua xử lý nhiệt, chẳng hạn như nước ép lạnh. Vì các loại đồ uống này chưa được khử trùng bằng nhiệt nên chúng phải được bảo quản trong tủ lạnh và có thời hạn sử dụng ngắn hơn.
• Chiết rót vô trùng: Chiết rót vô trùng là chiết rót các thùng chứa trong môi trường vô trùng, thường sử dụng không khí hoặc chất lỏng vô trùng để loại bỏ mọi vi sinh vật bên trong thùng chứa. Chiết rót vô trùng thường được kết hợp với quá trình xử lý UHT hoặc ESL, cho phép đồ uống được bảo quản ở nhiệt độ phòng trong thời gian dài. Phương pháp này thường được sử dụng cho sữa pha sẵn, nước trái cây và các loại đồ uống tương tự.
• Chiết rót chân không: Chiết rót chân không liên quan đến việc chiết rót vào một thùng chứa và tạo ra chân không bên trong để ngăn không khí xâm nhập. Bằng cách giảm tiếp xúc với không khí, thời hạn sử dụng của sản phẩm được kéo dài. Phương pháp này được sử dụng cho các sản phẩm cần thời hạn sử dụng lâu hơn mà không cần xử lý ở nhiệt độ cao, chẳng hạn như một số loại thực phẩm dạng lỏng.

3. Phương pháp đóng gói:

Cách đóng gói đồ uống cũng ảnh hưởng đến thời hạn sử dụng của nó.

• Bao bì kín: Bao bì kín (như giấy bạc hoặc màng composite) giúp ngăn không khí, ánh sáng và độ ẩm xâm nhập vào hộp đựng, làm giảm sự phát triển của vi khuẩn và do đó kéo dài thời hạn sử dụng. Đồ uống được xử lý bằng UHT thường sử dụng bao bì kín, có thể giữ sản phẩm tươi trong nhiều tháng.
• Bao bì chai thủy tinh hoặc nhựa:Nếu bao bì không được đóng kín đúng cách, đồ uống có thể tiếp xúc với không khí và vi khuẩn bên ngoài, làm giảm thời hạn sử dụng.
• Đồ uống đóng chai để làm lạnh: Một số đồ uống cần được làm lạnh ngay cả sau khi đóng gói. Những đồ uống này có thể không có bao bì kín hoàn toàn hoặc có thể không được xử lý nhiệt chuyên sâu, dẫn đến thời hạn sử dụng ngắn hơn.

4. Phụ gia và chất bảo quản:

Nhiều sản phẩm đồ uống sử dụng chất bảo quản hoặc phụ gia để kéo dài thời hạn sử dụng.

• Chất bảo quản:Các thành phần như kali sorbat và natri benzoat ức chế sự phát triển của vi sinh vật, do đó kéo dài thời hạn sử dụng của đồ uống.
• Chất chống oxy hóa:Các thành phần như vitamin C và vitamin E ngăn chặn quá trình oxy hóa các chất dinh dưỡng trong đồ uống, giữ nguyên hương vị và màu sắc.
• Không có chất bảo quản thêm:Một số sản phẩm đồ uống được cho là “không chứa chất bảo quản” hoặc “tự nhiên”, nghĩa là không thêm chất bảo quản và những sản phẩm này thường có thời hạn sử dụng ngắn hơn.

5. Thành phần đồ uống:

Các thành phần trong đồ uống quyết định mức độ dễ hỏng của nó.

• Sữa nguyên chất và các sản phẩm từ sữa: Sữa nguyên chất và các sản phẩm từ sữa khác (như sữa chua và sữa lắc) chứa nhiều protein và lactose hơn, khiến chúng dễ bị vi khuẩn phát triển hơn. Chúng thường cần được xử lý nhiệt hiệu quả để kéo dài thời hạn sử dụng.
• Đồ uống trái cây và trà:Các loại đồ uống có chứa nước ép trái cây, đường, hương vị hoặc màu sắc có thể có nhu cầu bảo quản khác nhau và có thể ảnh hưởng đến thời hạn sử dụng tùy thuộc vào các thành phần cụ thể được sử dụng.

6. Điều kiện bảo quản và vận chuyển:

Cách bảo quản và vận chuyển đồ uống có thể ảnh hưởng đáng kể đến thời hạn sử dụng của nó.

• Bảo quản lạnh so với bảo quản ở nhiệt độ phòng: Một số đồ uống cần được làm lạnh để ngăn ngừa vi khuẩn phát triển và hư hỏng. Những đồ uống này thường được dán nhãn “cần làm lạnh” hoặc “làm lạnh sau khi mua”. Tuy nhiên, đồ uống được xử lý bằng UHT thường có thể được bảo quản ở nhiệt độ phòng trong thời gian dài.
• Điều kiện vận chuyển:Nếu đồ uống tiếp xúc với nhiệt độ cao trong quá trình vận chuyển, thời hạn sử dụng của chúng có thể bị rút ngắn vì việc kiểm soát nhiệt độ không đúng cách có thể đẩy nhanh quá trình hư hỏng.

7. Công thức và chế biến sản phẩm:

Công thức và cách chế biến đồ uống cũng ảnh hưởng đến thời hạn sử dụng của nó.

• Đồ uống có thành phần đơn lẻ so với đồ uống pha trộn: Đồ uống một thành phần (như sữa nguyên chất) thường chứa nhiều thành phần tự nhiên hơn và có thể có thời hạn sử dụng ngắn hơn. Đồ uống pha trộn (như trà sữa, sữa có hương vị hoặc cà phê pha sẵn) có thể được hưởng lợi từ các thành phần giúp kéo dài thời hạn sử dụng.